Bu makalemizde, ticari sistemlerde sıkça kullanılan R404A ve R290 propan gazların, çalışma basınçlarından bahsedeceğiz.
Ticari sistemlerde soğutma çevrimi
Bir ticari soğutma sisteminde, soğutma çevrimi, ev tipi cihazlarınkine benzerdir, ancak kapasiteleri ve boyutları daha geniştir.
Soğutucunun sistem içinde tamamlayacağı çevrimi inceleyelim:
Bu birleşenlerin her birinin içinden geçtikçe, soğutucu akışkanın ısısı ve basıncı değişir, bu düşük sıcaklıklarda buharlaşması ve yüksek basınçlarda (yüksek sıcaklıklar) yoğunlaşması ile olur.
Bu değişikliklerle, soğutucu akışkan, soğutma sisteminden (evaporatör) sıcağı alır ve dış ortama atılmasını sağlar (kondenser), bu şekilde soğutma çevrimi tamamlamış olur.
R290 ve R404A sıvıları buharlaşma ısısı ve düşük basınç
Yukarıda görüldüğü üzere, bir buzdolabı sistemi içindeki, basınç ve ısı değişiklikleri, soğutucu akışkana, sıvıdan gaz haline, gaz halinden sıvı haline geçmeye olanak tanır. Bu değişiklikler ile ısı dolap dışına atılır ve soğutma sağlanır.
Aşağıdaki tabloda, uygulamalar arasındaki, ısı ve basınç farkını görebilirsiniz:
–tablo–
Bunun yanı sıra, her soğutucu akışkanın kendine has çalışma basınçları vardır. Bu sistemlerde gaz değişimi yaparken kurulum elemanı, akışkanın özel çalışma basınçlarına ve üzerinde çalıştıkları uygulamaya dikkat etmelidir. Örneğin, R404a gazı R290’dan daha yüksek evaporasyon basınçlarında çalışır.
Neden R290 (propan) akışkanı ticari uygulamalarda R404A’nın yerini aldı?
İlk sebep, her iki soğutucu akışkanında, termodinamik ve fiziksel özellikleri ile alakalı. Soğutma sürecinde, R290 diğer HFC’lere oranla, yüzde 60 daha yüksek verimliliğe sahiptir. Bu da, kompresörün daha yüksek verimli olmasını sağlıyor.
Ayrıca, R404A soğutucu sentetik yapıda olup ve doğaya R290 kadar doğal bir şekilde karışamıyor. R290 ozon tabakasına zararı yok ve düşük küresel ısınma potansiyeline sahip. Bu sebeple soğutucu, Kuzey Amerika ve Avrupa’nın yeni piyasa gerekliliklerine ve düzenlemelerine uyum sağlıyor.
Teknik açıdan da bakıldığında, R290 bir soğutucu için ideal fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip. Bunlar: düşük toksiklik seviyesi, kimyasal uyumluluk, kompresörün yağ, basınç ve buharlaşma sıcaklıklarına uyumluluk.
Güvenlik sebeplerinden dolayı, kullanımı sınırlandırılmış durumdadır. Bir soğutma sisteminde en fazla, 150gram R290 gazı bulunabilir. Daha yüksek miktarda soğutucu akışkan gereken ve birden fazla kapalı sistem için,R404A kullanılmaktadır.